Op 1 juli 2024 is het nieuwe Kwaliteitskompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’ officieel opgenomen in het Register. Dit kompas vervangt het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg en legt de nadruk op wat echt telt: een goede kwaliteit van bestaan voor ouderen met een langdurige zorgvraag, ongeacht hun woonomgeving. In deze blog nemen we je mee in de belangrijkste pijlers van dit kwaliteitskompas en hoe zorgorganisaties hierop kunnen inspelen.
In deze blog:
Van kwaliteit van zorg naar kwaliteit van bestaan
Het nieuwe kwaliteitskompas verschuift de focus van zorg op basis van protocollen en normen naar een mensgerichte benadering, waarbij de wensen en behoeften van cliënten centraal staan. Het doel is dat ouderen zo lang mogelijk regie houden over hun eigen leven en dat de zorg hen ondersteunt op een manier die aansluit bij hun persoonlijke situatie.
De zorg is niet langer alleen een taak van professionals, maar een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de cliënt, hun sociale netwerk en de zorgverleners. Dit betekent dat zorg niet alleen draait om medische behandelingen, maar ook om welzijn, sociale interactie en een veilige leefomgeving.
De vijf bouwstenen van het kwaliteitskompas
Om de kwaliteit van bestaan te waarborgen, richt het kwaliteitskompas zich op vijf bouwstenen:
- Wensen en behoeften centraal stellen
Ouderen en hun naasten hebben een stem in hoe hun zorg wordt ingericht. Dit vraagt om een open dialoog waarin zorgverleners luisteren naar wat iemand echt belangrijk vindt. Deze afspraken worden vastgelegd in een ondersteuningsplan, waarin ook de rol van mantelzorgers en andere betrokkenen wordt meegenomen. - Een sterk netwerk opbouwen
Sociale contacten en een betrokken netwerk zijn essentieel voor het welzijn van ouderen. Het kwaliteitskompas benadrukt daarom het belang van samenwerking tussen de cliënt, mantelzorgers, vrijwilligers en zorgprofessionals. Door deze netwerken te versterken, wordt een stevig vangnet gecreëerd dat bijdraagt aan het welbevinden van ouderen. - Zorg slim organiseren
Een goede samenwerking tussen formele en informele zorg draagt bij aan effectieve en efficiënte zorg. Hierbij wordt gekeken naar hoe mantelzorgers en vrijwilligers optimaal kunnen worden ingezet, in combinatie met professionele ondersteuning. Ook technologie speelt hierin een steeds grotere rol, bijvoorbeeld door digitale hulpmiddelen die bijdragen aan zelfstandigheid. - Leren en ontwikkelen
Continue verbetering staat centraal. Door middel van reflectie en leren van ervaringen wordt de zorg steeds verder geoptimaliseerd. Zorgorganisaties worden aangemoedigd om feedback actief te verzamelen en zorgmedewerkers de ruimte te geven om hun kennis en vaardigheden te blijven ontwikkelen. - Inzicht in kwaliteit
Om de kwaliteit van bestaan te meten en te verbeteren, wordt jaarlijks een kwaliteitsbeeld opgesteld. Dit is een evaluatie van de zorgorganisatie waarin zij inzicht geven in de behaalde resultaten en verbeterpunten. Hierin wordt niet alleen gekeken naar cijfers, maar ook naar de ervaringen van cliënten en hun naasten.
Een toekomstgerichte ouderenzorg
Met het nieuwe kwaliteitskompas wordt ouderenzorg toekomstbestendiger en mensgerichter. De focus verschuift van standaardprocedures naar maatwerk en samen beslissen. Dit vraagt om een cultuuromslag binnen zorgorganisaties, maar biedt ook kansen om de zorg beter aan te laten sluiten op wat ouderen écht nodig hebben.
Door samen te werken aan kwaliteit van bestaan, bouwen we aan een zorgsysteem waarin ouderen zich gehoord, gezien en ondersteund voelen. Hoe zorgorganisaties dit vormgeven, zal in de komende jaren steeds verder worden ontwikkeld. Eén ding is zeker: de mens staat centraal.
Wat betekent dit voor zorgorganisaties?
De invoering van het kwaliteitskompas vraagt om een flexibele en proactieve houding van zorgorganisaties. Dit betekent:
- Cliënten en hun netwerk actief betrekken bij de invulling van zorg en ondersteuning.
- Samenwerking tussen formele en informele zorg versterken, zodat mantelzorgers en vrijwilligers een grotere rol kunnen spelen.
- Gebruik maken van technologie om zorg te ondersteunen en ouderen langer zelfstandig te laten blijven.
- Medewerkers blijven trainen en ontwikkelen, zodat zij inspelen op de veranderende zorgbehoeften.
- Jaarlijks cliëntervaringen meten om inzicht te krijgen in hoe de zorg wordt ervaren en waar verbeteringen mogelijk zijn.
Het nieuwe generieke kwaliteitskompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’ brengt een belangrijke verandering in de zorg met zich mee. Zorgorganisaties staan voor een uitdaging: het opstellen en aanleveren van hun eerste kwaliteitsbeeld uiterlijk op 31 maart 2025.
Dit kwaliteitsbeeld is meer dan alleen een rapport. Het vormt een terugblik, reflectie en vooruitblik op de vijf bouwstenen van het Generiek kompas. Het doel? Inzicht geven in hoe zorgorganisaties systematisch werken aan de kwaliteit van bestaan voor hun cliënten.
Wat houdt het kwaliteitsbeeld in?
Het kwaliteitsbeeld vervangt de eerdere, meer cijfermatige kwaliteitsvensters per locatie. In plaats daarvan komt er één integraal beeld dat zowel terug- als vooruitkijkt. Dit nieuwe format biedt ruimte om de kwaliteit van leven van cliënten beter in beeld te brengen.
Waarom deze verandering?
De overgang naar het Generiek kompas markeert een verschuiving in de zorg:
- Van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen met’
- Meer focus op wat de zorg voor de cliënt oplevert
- Ruimte voor leren en verbeteren
Zorgorganisaties moeten nu
- Jaarlijks cliëntervaringen meten (verplicht onderdeel), bijvoorbeeld de PREM
- Een kwaliteitsbeeld opstellen in samenspraak met professionals en cliëntenraden
- Dit beeld publiceren op hun website en de URL doorsturen naar het Zorginstituut Nederland
De uitdaging
Hoewel de deadline op 31 maart 2025 ligt, zijn sommige organisaties al vroeg begonnen. BrabantZorg bijvoorbeeld, had hun kwaliteitsbeeld al op 1 januari 2025 gereed. Dit toont aan dat vroeg beginnen loont en anderen kan inspireren.
Het opstellen van dit nieuwe kwaliteitsbeeld vraagt om een andere benadering. Het gaat niet langer alleen om cijfers, maar om het vertellen van een verhaal over kwaliteit van zorg en leven. Een uitdaging, maar ook een kans om de zorg echt vanuit het perspectief van de cliënt te belichten. Wil je meer weten over hoe jouw zorgorganisatie kan inspelen op het kwaliteitskompas? Neem contact op en we helpen je graag verder!
